Het rapport hield rekening met de jaarrekening van 2021 en het budget van 2022. Intussen is ook de rekening van 2022 gekend, maar daar wordt volgend jaar mee gerekend in een volgend Belfius-rapport.
Graag geven we enkele kerncijfers mee die van belang zijn voor de gemeentelijke financiën.
Bevolking, werkgelegenheid , vergrijzing
De gemiddelde leeftijd is met 41,7 jaar gelijk aan deze van de provincie, maar toch een jaar jonger dan deze van onze clustergemeenten. Onze werkloosheidsgraad van 3.9% is in vergelijking met alle drie andere lager (van 4,2 tot 5,5%). Beiden samen betekent dat we vandaag een relatief hoge activiteitsgraad hebben. Hieronder kan je ook zien dat tegen over van de cluster en de provincie, Kampenhout inzake bevolkingssamenstelling minder 65+ers heeft, meer mensen heeft tussen de 20 en 65 jaar en inzake jeugd beter doet dan cluster en iets minder goed doet dan de provincie.
Een bedenking: In 2015 was onze vergrijzingsratio 150%, vandaag zit deze op 190% en tegen 2030 wordt 258% verwacht… Deze ratio is de verhouding tussen de 60+ers gedeeld daar de 45-54 jarigen. Dit is van belang omdat deze laatste groep de grootste bijdragen levert in de personenbelastingen. Als deze zeer veel kleiner wordt dat de oudere generatie betekent dit dat we moeten waken over hoe we ons de volgende 5 à 10 jaar hier tegen kunnen wapenen.
Knap Landelijk?
Is Kampenhout nog wel Knap Landelijk? Zeker een vast, met een bevolkingsdichtheid van 369 inwoners per km² zitten we ruim lager dan de cluster en de provincie. (488 en 560). Dit betekent zeer concreet dat we meer dan 100 à 200 mensen MINDER per km² wonen dan al onze buurgemeenten of met andere woorden we in onze gemeente nog ruim kunnen genieten van vele open ruimten zoals onze landbouwgebieden en bossen. Dit moeten zo houden en dat kan enkel door in de centra meer bewoning te gaan toelaten.. want voor de komende 10 jaar voorziet men een toename van een 1000 tal mensen.. die ergens zullen moeten wonen.
Wel is het zo dat we door onze uitgestrektheid tot 192 km wegen hebben en daarmee ruim boven de cluster en provincie zitten (147 en 157 km). Zeer concreet betekent dit wel dat we met veel minder mensen (die belastingen betalen) er moeten in zien te slagen om meer kilometers wegen te onderhouden. Desondanks denk ik dat we hier al bij al in slagen.
Belastingen
De belangrijkste belastingen zijn de personenbelasting en de onroerende voorheffing. Kampenhout zit inzake PB samen met 69 andere Vlaamse gemeenten op 7%. Weet dat er slechts 50 gemeenten lagere PB hebben , maar dat er 181 zijn die hoger uitkomen. Hetzelfde kan gezegd worden over onze OV, die 850 bedraagt. Hiermee zitten we met 76 gemeenten in het grootste blok. 86 gemeenten doen het met lagere OV en 123 gemeenten zijn duurder.
Schulden
Kampenhout liet dankzij gerichte beslissingen van de huidige bestuursploeg, maar ook dankzij de inzet van de vorige bestuursploeg, de schuldgraad per inwoner dalen van ruim 2100 €/inw in 2010 naar 1097 €/inw in 2021. (13M euro) De komende jaren zal dit met ongeveer 125 €/inw/jaar verder dalen, behoudens het aangaan van nieuwe leningen. Volgens de meerjarenbegroting zakt onze schuld in 2025 naar 9M euro of 750€/inw. De afgelopen 10 jaar heeft het college er steevast voor gekozen om (bijna) geen nieuwe leningen meer aan te gaan en alle investeringen te betalen vanuit wat we in “kas” hebben. Desondanks zijn onze investeringen er zeker niet op achteruit gegaan. De komende jaren staan er nog redelijk wat rioleringsprojecten op de agenda waardoor dit zeker niet gaan verminderen.
Jaar na jaar slaagt Kampenhout erin om een mooi overschot op de exploitatierekening te realiseren. In 2021 was dit zelfs 167 euro per inwoner, terwijl dit in de provincie of cluster 26 of 52 euro was. Waarom de belastingen dan niet verlagen? Om zowel onze investeringen op peil te houden maar ook om de vergrijzingsratio die op ons af komt voor te bereiden blijft het van belang om onze schuldgraad verder af te bouwen. Voor het eerst in de 17 jaar dat ik zelf deel uit maak van het college kan ik zeggen dat Kampenhout minder schulden heeft dan het eigen middelen in kas heeft. Dat komt door ons jaarlijks exploitatieoverschot. Hierdoor kunnen we investeren in infrastructuur zonder de rekening door te schuiven naar toekomstige generaties zoals dit in het verleden wel al eens te gemakkelijk beslist werd. Vandaag betalen we de factuur met centen die vandaag op de rekening staan. Wil dat zeggen dat er geen enkele lening meer zal aangegaan worden? Neen zeker niet, maar het zal enkel gebeuren als het strikt noodzakelijk is.
Autofinancieringsmarge (AFM)
Op dit gebied zitten we ook bij de beteren van de klas. De AFM is het bedrag per inwoner dat je als gemeentebestuur in theorie zou aankunnen om bijkomende leningen af te lossen per jaar. In Kampenhout was dit 287 €/inw terwijl dit in de cluster en provincie 152 en 174 bedroeg. In Vlaanderen zitten we met 32 gemeenten op hetzelfde peil maar doen slechts 21 gemeenten beter, maar laten we 247 gemeenten achter ons. Hier mogen we met ons allen samen best trots op zijn. We zouden met andere woorden best nog wat leningslast aankunnen om af te lossen, maar als dit niet hoeft dienen we dit ook niet te doen. Vandaag lossen we 125€/inw/jaar af.
Besluit
Het zijn misschien allemaal wat droge cijfers, maar de kern van alles is dat we in Kampenhout een goede financiële basis hebben voor de komende jaren , waarbij de schulden in sneltempo worden afgebouwd, maar er tegelijk toch jaarlijks een mooi exploitatieoverschot wordt gerealiseerd. Op hetzelfde moment worden de investeringen op peil gehouden en gefinancierd met eigen middelen. Dit alles is een zeer dun bevolkte gemeente waardoor Kampenhout bepaalde grotere uitdagingen heeft dan andere gemeenten, maar er toch in slaagt om dit te beheersen. Of hoe een gemeente van 12.500 inwoners financieel gezonder kan zijn dan een grotere broer of een stad. Wie zei ook alweer dat fusies en grotere gemeenten nodig zijn om de financiële draagkracht van gemeenten te bevorderen?
tekst: Stefan Imbrechts
lay out: Laura Nevens
